Lưu quang vũ sinh năm 1948, tại xã Thiệu Cơ, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ nhưng quê gốc lại ở phường Hải Châu, quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng. Ông là một nhà soạn kịch, nhà thơ và nhà văn hiện đại của Việt Nam. Từ nhỏ, Lưu Quang Vũ đã sớm bộc lộ tài năng thơ văn của mình, sự nghiệp làm thơ của ông bắt đầu nở rộ từ những năm 1965 đên 1970. Những tác phẩm thơ của Lưu Quang Vũ đã để lại dấu ấn đáng kể trong lòng công chúng Việt Nam.
Các bài thơ của ông nổi bật từ sau chiến tranh, nhất là những năm 80. Các tác phẩm kịch, truyện ngắn, thơ của Lưu Quang Vũ giàu tính hiện thực và nhân văn, in đậm dấu ấn từng gia đoạn trong cuộc sống của chính ông. Thơ Lưu Quang Vũ mang chất bay bổng, tài hoa, giàu xúc cảm và những trăn trở, khát khao chất chứa trong từng câu từ. Hôm nay, chúng ta hãy điểm qua những bài thơ hay nhất của Lưu Quang Vũ để thấy được nét đẹp thật sự trong chất thơ của ông.
Contents
- 1 Tổng hợp những bài thơ hay nhất của Lưu Quang Vũ
- 1.1 1. Hoa tầm xuân
- 1.2 2. Từ biệt
- 1.3 3. Em có nghe
- 1.4 4. Mặt Trời trong trí nhớ
- 1.5 5. Dành cho em
- 1.6 6. Mắt của trời xanh
- 1.7 7. Đất nước đàn bầu
- 1.8 8. Tiếng Việt
- 1.9 9. Những con đường
- 1.10 10. Thức với quê hương
- 1.11 11. Chưa bao giờ
- 1.12 12. Ngày ấy
- 1.13 13. Phố ta
- 1.14 14. Hơi ấm bàn tay
- 1.15 15. Những chuyến bay
- 1.16 16. Gửi tới các anh
- 1.17 17. Tiễn bạn
- 1.18 18. Suy tưởng
- 1.19 19. Những người trẻ
- 1.20 20. Những người đi năm ấy
- 1.21 21. Mùa gió
- 1.22 22. Cánh đồng vàng thu
- 1.23 23. Áo cũ
- 1.24 24. Nếu đó là tội lỗi
- 1.25 25. Em vắng
Tổng hợp những bài thơ hay nhất của Lưu Quang Vũ
1. Hoa tầm xuân
Con đường này xưa có tầm xuân nở
Dòng sông cũ cánh buồm giăng trắng xoá
Nay cạn khô trong cỏ dại u buồn
Những đền đài thuở trước đã tan hoang
Những chùa cổ chiều mưa rêu ướt lạnh
Chìm trong đất những chùm hương dĩ vãng
Tầm xuân ơi hoa chết đã lâu rồi
Nay ta về lặng lẽ tháng giêng hai
Em nhắc chuyện những bông tầm xuân cũ
Giọng em sáng như một chùm nắng nhỏ
Ấm chiều sương run lạnh của chùa hoang
Tro phủ lòng anh những trìu mến đã tàn
Em chẳng biết em vô tư khêu dậy
Và gió thổi quanh em, tóc rối.
Những bông hoa đã mất vụt bay về
Như giọt sương run rẩy cạnh đường đi
Như hoa vẫn còn hồng trên mặt đất
Hoa tìm mùa xuân suốt đời chẳng gặp
Anh suốt đời chẳng gặp sắc tầm xuân
Em hồn nhiên em chẳng biết anh buồn
Em cứ kể về loài hoa bé nhỏ
Những chùm hoa nở bừng trong gió
Những chùm hoa ngày cũ chết lâu rồi.
2. Từ biệt
Thôi nhé, em đi
Như một cánh chim bay mất
Phòng anh chẳng có gì ăn được
Chim bay về những mái nhà vui.
Nghĩa gì đâu kỷ niệm tháng năm dài
Lời thương mến nhớ lại thành chua chát
Lòng ta cạn hay tại đời quá hẹp
Nghĩ cho cùng, nào dám trách chi em.
Những ngày qua không thể dễ nguôi quên
Em lạc đến đời anh tia nắng rọi
Anh thuở ấy lòng thơm trang giấy mới
Mối tình đầu tóc dại tuổi mười lăm.
Anh làm sao quên được những con đường
Lá vàng rơi trên cỏ
Nhớ vai em chập chờn hoa gạo đỏ
Nhớ vầng trăng xẻ nửa lúc xa xôi
Nhớ lời yêu trong những lá thư dài
Sao em muốn anh quên nhanh chóng thế
Anh cũng lạ cho mình xe cát bể
Chắp đời em vào với cánh buồm anh
Anh giặt áo cho em, anh dọn bếp sửa buồng
Lúc em vắng anh thường ngồi tựa cửa
Anh cứ nghĩ thương nhau là tất cả
Nhưng em cười khi anh chẳng thể vui
Hai ta không đi một ngả đường dài
Không chung khổ đau không cùng nhịp thở
Những gì em cần, anh chẳng có
Em không màng những ngọn gió anh trao
Chiếc cốc tan, không thể khác đâu em
Anh nào muốn nói những lời độc ác
Như dao cắt lòng anh như giấy nát
Phố ngoài kia ngột ngạt những toa tàu
Tiếng bán mua tiếng cãi chửi ồn ào
Những nhà cửa nhỏ nhoi những mặt người bụi bẩn
Cuộc sống này chẳng có gì đáng trọng
Khiến người ta không thể tốt cùng nhau
Cánh chim vàng lạc đến đỉnh rừng hoang
Nay trở lại với cỏ mềm quả ngọt
Hãy ra đi sung sướng
“Thật ra mà nói, chẳng có gì để nói”
Giã từ.
3. Em có nghe
Em có nghe từ phía nào đang tới
Trên những ngả đường trở gió chiều nay
Sau mỗi ngôi nhà, trên mỗi vòm cây
Một cái gì chúng ta còn chưa biết
Một cái gì chưa ai đoán được
Đang rung rinh xao động cả đất trời?
Những ngày qua nào đã xa xôi
Ngỡ năm tháng chẳng mất đi mãi mãi
Như con tàu chúng còn ở đấy
Chỉ ta lên đường, náo nức những ga sau.
Em nhắc ngày ta mới bên nhau
Xấp báo cũ trải nằm đêm giá rét
Bát mì nóng, ngọn đèn con thao thức
Mái giấy dầu lộp độp mưa rơi.
Ta đã cùng đi những chuyến đi dài
Thành phố lạ, những vùng biển mới
Vườn cây ngợp bốn bề nắng chói
Mắt em xanh những lá ổi mùa hè.
Ta đã tới những dải đồi biên giới
Căn hầm rung pháo giặc, khét tro than
Người sơ tán, bản mịt mù mưa núi
Áo em hong bên bếp lửa nhà sàn…
Có chuyến đi em dậy sớm tiễn anh
Gói cơm nắm với bao lời nhắc nhở
Chiếc ba lô của người lính cũ
Qua trăm đèo ngàn suối nhớ thương em…
Và bây giờ: lại tháng tư sang
hoa đã rụng, nhưng chưa thành quả
những chùm xanh bé nhỏ
chưa rõ hình dáng chi
nắng đầu hạ chưa về
mưa cuối xuân sắp tạnh
một cái gì mong manh, thấp thoáng
đang bồn chồn chuyển động giữa không gian
một cái gì mới mẻ, khác thường
chúng ta chưa hề gặp
chưa hề có trong những ngày ta sống
ngỡ cuộc đời ta giờ mới bắt đầu
bắt đầu tình yêu, hy vọng, khát khao
năm tháng cũ như con tàu ở lại
lòng chưa biết những gì đang ngóng đợi
nào em yêu, chúng ta lại lên đường.
4. Mặt Trời trong trí nhớ
Đời tôi những chuyến ra đi
Tàu thuỷ kéo còi buồn bã
Những con tem xanh đỏ
Những ngọn đèn heo hút ngoài ga
Em là món ăn quen thuộc chốn quê nhà
Chiếc chìa khoá năm xưa đánh mất
Những ghế bàn tuổi nhỏ đã quên đi
Em cách xa như đất nước chia lìa
Như hạt bụi cay xè trong mắt
Em như đất này khó nhọc
Thành phố này gian truân
Những chuyến tôi đi, sao em không hiểu được
Tôi tìm em trong nỗi khổ muôn người
Khát khao sao phía trước chân trời
Tôi đập vỡ những bức tường thê thảm…
Những ngón tay em nhỏ nhắn
Đã giữ từ lâu cái đích của loài người
Trái dâu mùa hạ hồng tươi
Những bông hoa cắm trên bàn đơn giản
Quyển sách em đọc thầm đêm vắng
Mớ rau cải cúc xanh rờn
Và những đứa trẻ con
Lớn lên trong tháng ngày nối tiếp
Những đứa trẻ không bị ai giết chết
Không bị ai làm nhục
Mang niềm vui cho tất cả mọi người.
Vâng, mọi điều bình dị thế thôi
Anh nào dám trách lòng em nhỏ hẹp
Cho đời đẹp, ta sợ gì cái chết
Mọi khổ đau ao ước cũng vì em
Người đánh lên tiếng trống của rừng đêm
Người nổi gió những vần thơ có cánh
Người thức tỉnh những cánh đồng im lặng
Những lá cờ chôn cất ở rừng sâu
Những mặt trời trong trí nhớ lao đao
Hoa bất tử mọc lưng đồi hoang dại
Những cánh buồm mênh mông trên biển chói
Những con tàu – tất cả dẫn về em.
5. Dành cho em
Dành cho em, hoa những khu vườn
Hoa huệ trắng hoa hồng thơm ngào ngạt
Mọi hương sắc của mùa hè ngây ngất
Anh muốn mang phủ ngập cả mình em
Dành cho em, mưa của mùa hè
Chợt ập xuống, sấm chuyển rung trời đất
Nước ào ạt trên đường, em ướt đẫm
Mưa mát lành cuốn sạch mọi buồn lo
Dành cho em, thành phố của mùa hè
Đường nhựa nắng, những mái nhà nóng bỏng
Khắp hè phố những trái cây ứa mật
Dành cho em nồng nhiệt của tình anh
Dành cho em sông dữ băng băng
Xiết đôi bờ như thác ào ra bể
Anh ôm em những đêm dài mạnh mẽ
Dành cho em tha thiết của mùa hè.
Dành cho em, cơn khát của mùa hè
Những việc bộn bề, những ngày gắng sức
Những gì tràn đầy, những gì sôi sục
Dành cho em, sức lực của đời anh
Dành cho em, thao thức của đời anh
Ngọn đèn sáng trên mặt bàn anh viết
Những đôi cánh mơ hồ ẩn hiện
Cả mũi tên không tới đích bao giờ
Dành cho em, im lặng của mùa hè
Sợi rong tối dưới làn nước sẫm
Đó là lúc những hàng rào mất tích
Của ta xưa, lại nở tím hoa bìm
Dành cho em, những mơ tưởng trong anh
Chiếc yên cương làm từ bụi cát
Những quả chuông ghép từ ánh sáng
Dành cho em vang bóng của mùa hè
Dành cho em, mặt trời không giấu che
Dọi gay gắt những đường rừng uẩn khúc
Sau đá nhọn, bỗng ào ào suối mát
Dành cho em, vầng trán của mùa hè…
Dành cho em, mong từng buổi em về
Cuộc đời ngỡ ngắn đi vì ngó đợi
Vải đã hết tu hú còn gọi mãi
Dành cho em, nỗi nhớ của mùa hè…
6. Mắt của trời xanh
Tóc của đêm dài, mắt của trời xanh
mắt của phương xa, tay của đất nâu lành
người yêu như lửa và như lụa
bản nhạc ngày xưa, con tàu xứ lạ
Nắng cuối mùa đông, hoa chớm thu…
Bánh xe lăn bờ biển cát bao la
con ve xanh mưa rào ướt đẫm
đôi mắt to nóng bỏng
nói chi lời tàn nhẫn để anh đau?
Ru em bên hồ sâu
lòng đêm rừng thăm thẳm
mặt trời – chiếc mũ vàng chói sáng
nghiêng một ngày xuống ngủ ở vai em.
Anh muốn làm cánh cửa để em quên
ngọn gió nhỏ trên trán em kiêu hãnh
làm cốc nước em cầm trưa nắng gắt
làm con đường quen thuộc để em qua.
Vì em, anh viết những bài thơ
gương mặt ấy không gì thay được cả
mặc ai bảo tình yêu giờ đã cũ
như vầng trăng như ngọn thuỷ triều…
Anh vẫn dựng ngôi nhà theo quy luật của tình yêu
chẳng cần những lâu đài lạnh giá
chỉ tin nơi nào có em đến ở
chỉ sống bằng hơi thở của em thôi.
7. Đất nước đàn bầu
Đi dọc một triền sông
Những chiếc trống đồng vùi trong cát
Những mảnh bình vỡ nát
Những mũi tên lăn lóc
Khắp đồi núi hoang vu
Những rìu đá cổ sơ những hang động khổng lồ
Những đống lửa còn tro tàn sót lại.
Đi tìm lại thời gian đã mất
Thuở biển cả điên cuồng gầm thét
Những con chim lạc mỏ dài
Bay qua vầng trăng lớn
Cánh sừng sững tắm hoàng hôn đỏ rực
Cất tiếng kêu hoang dại dưới đêm nồng.
Đi tìm lại những bông hoa xanh biếc
Những rễ cây quằn quại
Những ngà voi nhọn hoắt
Những tiếng hú dài ào ạt mưa rơi
Tôi đi tìm dòng máu của tôi
Hơi thở đầu sôi sục của tôi
Trong cuồn cuộn những ngực trần đen bóng
Những bộ lạc mình vẽ đầy rồng rắn
Quần hôn trên bờ bãi sông Hồng
Những mái tóc dài bay gió biển Đông
Những mái lá có bùi nhùi giữ lửa
Những người đàn bà tết cỏ cây che vú
Đã ngọt ngào dòng sữa
Điệu ru con đầu tiên
Bức tranh đầu tiên khắc mặt người lên đá
Điệu múa đầu tiên theo nhịp thuyền.
Buổi sáng tôi ra vườn
Hoa móng rồng thơm ngát
Lá xương xông mọc quanh vại nước
Dây trầu không quấn quít hàng cau
Đất rụng vàng hoa ngâu
Nước mưa rơi tí tách
Tôi lắng nghe như chú dế mèn con
Đi ra đồng cỏ ban đêm
Quạ đen đậu ngôi mộ cổ
Những con bướm đêm đập cánh thầm thì
Tôi trở về ngồi trong lòng bà
Bà kể chuyện thời con gái
Trốn nhà theo anh trai phường vải
Gánh hát chèo tỉnh Đông
Điệu hát con gà rừng
Cô Xuý Vân giả dại
Cô Xuý Vân không chịu sống yên
Điệu hát chập chờn
Con gà rừng mê sảng
Cô Xuý Vân nổi loạn
Đốt cháy tâm hồn tôi.
Anh con trai phường vải không về
Sông Cầu xa thăm thẳm
Vạt áo tứ thân lau nước mắt
Bà hát tôi nghe những điệu buồn
Đưa tôi về làng quan họ
Nhịp cầu ván ghép rung rình
Chẻ tre đan nón ba tầm
Đội lên quán dốc
Ngồi gốc cây đa
Thấy cô bán rượu
Ống quần cỏ may
Đồng đất thì dài
Đêm hội làng ngắn quá
Từ giã bạn ra về
Mưa bay mù mịt cả
Lòng nửa thương bên nọ
Nửa sầu bên kia
Nỗi cay cực ngàn xưa
Tôi mang suốt đời không nguôi được
Dân tộc tôi bốn ngàn năm áo rách
Những người chết đặc trong lòng đất
Những mặt vàng sốt rét
Những bộ xương đói khát vật vờ đi
Vó ngựa lao dồn dập
Giặc phương Bắc kéo về
Vung gươm dài đẫm máu
Bao đền đài bị đốt thành than
Bao cuốn sách bị quăng vào lửa
Bao đầu người bêu trên cọc gỗ
Con trai chinh chiến liên miên
Con gái mong chồng, hoá đá
Mỵ Châu chết không sao hiểu được
Vì đâu Trọng Thuỷ hoá quân thù?
Gió mùa thu
Tiếng đàn bầu nức nở
Chiều chiều ra ngõ
Sông dài cá lội biệt tăm
Thương cha nhớ mẹ
Mênh mông chớp bể mưa nguồn
Cái nỗi buồn dân tộc
Cái nỗi buồn bị đoạ đày lăng nhục
Của người quét đường, xẩm chợ, đò ngang
Của mom sông đánh dặm, đỉnh rừng đốt than
Đập đá sườn non, đi phu đi ở
Mà mỗi tháng giêng, hoa gạo nở
Vẫn sênh tiền gõ nhịp
Giải yếm sau lưng cũng tím hoa cà
Cháu lên Kẻ Chợ cùng bà
Nón quai thao, áo màu bay rực rỡ
Những lò rèn phập phù bễ lửa
Phường chạm bạc, phường đúc đồng
Phố hàng Hài thêu những chiếc hài cong.
Những cô gái dệt the và phất quạt
Những hàng Điếu hàng Buồm hàng Bát
Rùa trao gươm, chim lạ đến Tây Hồ
Lụa làng Trúc, rượu Kẻ Mơ
Phố Tràng Thi ngựa hí
Phố Tràng Thi những thầy khoá trẻ
Giấy hồng điều phấp phới bút hoa
Bao gương mặt ngày xưa
Bây giờ ai nhớ nữa?
Trên tranh khắc trên ngàn pho tượng cổ
Còn nóng rực tay người trong gỗ đá
Lung linh chim múa hoa cười.
Vọng quanh thành tiếng trống thúc xa xôi
Muôn cờ xí trập trùng đuốc lửa
Những đề đốc, những tướng quân áo đỏ
Những Đông bộ đầu, Chương Dương độ, Hàm tử quan
Thanh gươm cũ với câu thơ giữ nước
“Ngựa đá bao phen phải lấm bùn”
Cháu đi ra cửa bể Vân Đồn
Mùa thu biển lạnh
Những chú lính thú đời Trần đã chết
Bãi lầy sú vẹt mênh mông
Đảo chênh vênh dưới mù mịt mưa phùn
Hang đá ào ào gió hú
Cửa Vạn Tài, đảo Tràn Bàn sóng dữ
Thương nỗi mình lận đận vợ chồng sam.
Đêm bão gầm cồn cát chạy lang thang
Bà kể chuyện những bờ biển lạ
Cửa Thuận, cửa Hàn, những tháp Chàm sụp đổ
Những đoàn người xoã tóc hú tìm nhau.
Phương Nam xa mây trắng xoá một màu
Xác khiên mộc của bao đời chiến trận
Những người đi mở nước
Lưỡi cuốc mòn cha gửi lại cho con
Bốn bể Cà Mâu, mũi đất Hà Tiên
Với Kinh Bắc, Tràng An chung ruột thịt
Tiếng đàn bầu réo rắt
Lý ngựa ô, Lý ngựa ô
Như gió cuộn trên bình nguyên cháy khô
Ngựa ô chạy ướt đầm thân mảnh dẻ
Thương con ngựa ô xa mẹ
Bây giờ ăn cỏ nơi đâu?
Màu áo đen của đêm, màu của đất áo nâu
Luôn đánh vật với tai ương nước mắt
Đất chỉ sinh những bàn tay làm lụng
Không có những nhà ảo mộng đăm chiêu
Đất tả tơi trong định mệnh đói nghèo
Trong độc ác dối lừa, trong sỉ nhục
Người nô lệ da vàng bất khuất
Vươn giữa trời thơm ngát tấm lòng son
Tóc phơ phơ bạc trắng sợi đau buồn
Sao bà hát những lời da diết
Cháu nghe mãi vẫn lạ lùng tiếng Việt
Chữ “thương” liền với chữ “yêu”
Chữ “thương” đi cùng chữ “nhớ”
Dân tộc trải xót xa nhiều nỗi khổ
Phải thương nhau mới sống được trên đời
Những hoàng hôn chạng vạng cánh dơi
Tôi ra sông nằm xoài trong bãi sú
Phù sa ướt lấm lem gò má
Tôi về ngồi dưới lá úa cành xoan
Tuổi thơ buồn như một mảnh vườn hoang
Nơi ấp ủ con dế mèn cô độc
Trái sung non thì chát
Quả dọc già thì chua
Em đến cùng tôi như chùm vải đầu mùa
Tóc hoang dại loà xoà trên ngực nắng
Ngực em sáng như mặt trời sắp lặn
Tôi đầm đìa sương lạnh của bờ đê
Tôi thấm đầy nước mắt của trời khuya
Trăng đã hiện, đêm ca dao vằng vặc
Những cô Tấm thử hài trong tiếng nhạc
Những nàng Kiều hồi hộp bấm dây tơ
Đêm sử thi náo động tiếng quân hò
Sôi trong máu những bầy voi nguyên thuỷ
Sáng trong mắt những rừng gươm chớp loé
Những nỗi buồn tê dại ngón tay rung
Chim Lạc bay, cánh rợp cả sườn non
Rùa đẻ trứng nồng nàn trên cát bể
Rừng gầm thét, thác nguồn sao trắng thế
Đất mênh mông tràn ngập ánh mặt trời
Gió thổi lồng những đốm lửa không nguôi
Tôi nhận hết, tôi là người tiếp nối
Là dĩ vãng nhưng chẳng là bóng tối
Nước mắt tôi ướt đẫm những dây đàn
Quả bầu khô là tâm sự của vườn
Mặt đàn gỗ là của rừng xanh thẳm
Điệu bát ngát là của đồng của đất
Lời vụng về là tha thiết lòng tôi.
Đêm hội vui, tiếng trống giục liên hồi
Bà sống dậy, bà đừng buồn nữa nhé
Bà lại trẻ như ngày xưa hát ví
Người náu mình trong quả thị bước ra
Người hứng dừa từ giấy điệp bước ra
Người đã khuất cũng về đông đủ cả
Những tượng đá bỗng chập chờn nhẩy múa
Những cụ già say rượu hát nghêu ngao
Ngực em tròn anh chẳng dám nhìn lâu
Lời em nói có măng rừng muối bể
Hồn dân tộc dậy ta làm thi sĩ
Quá khứ nhiều mà ta chẳng già nua
Mọi tai ương khủng khiếp đã qua
Gà đã gáy xôn xao chào buổi sớm
Mai gắn lại những vết thương xé thịt
Dân tộc mình mở tới một trang vui
Hoa gạo hồng lại nở, bà ơi
Cháu đã đi từ lòng bà ấm áp
Để sống hết những vui buồn dân tộc
Những hoa bìm hoa súng nở trên ao
Những ban mai xanh biếc tiếng đàn bầu
Bà hiền hậu têm trầu bên chõng nước
Em đi gặt trên cánh đồng cổ tích
Lúa bàng hoàng chín rực những triền sông…
Trắng mây bay, ngợp gió những khu rừng
Cháu đã đi những tháng năm lửa cháy
Với trùng điệp bạn bè cùng tuổi
Áo quân trang xanh cây lá vườn bà
Đất chiến hào vẫn đồng đất quê ta
Máu đồng đội đã thấm vào đất ấy
Những đêm thức nghẹn ngào nghe đất gọi
Vây quanh mình bao gương mặt thân quen
Mặt người xưa hoà lẫn mặt anh em
Câu hát cũ lẫn vào câu hát mới
Dòng sông hét, biển gầm lên dữ dội
Những chân trời vụt mở bao la
Những chân trời chưa hề biết hôm qua
Tiếng đàn bầu, tiếng đàn bầu mong nhớ
Trong gió lộng, dưới mặt trời xứ sở
Vẫn cồn cào những cơn khát khôn nguôi
Đất phù sa vô tận dấu chân người
Những đoàn quân lại ra đi từ đất
Bà đứng đó miệng trầu cay thơm ngát
Vầng yêu thương soi sáng suốt cuộc đời
Khắp triền sông vang tiếng trẻ con cười
Đất nước đàn bầu
Đất nước ban mai…
8. Tiếng Việt
Tiếng mẹ gọi trong hoàng hôn khói sẫm
Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về
Có con nghé trên lưng bùn ướt đẫm
Nghe xạc xào gió thổi giữa cau tre.
Tiếng kéo gỗ nhọc nhằn trên bãi nắng
Tiếng gọi đò sông vắng bến lau khuya
Tiếng lụa xé đau lòng thoi sợi trắng
Tiếng dập dồn nước lũ xoáy chân đê.
Tiếng cha dặn khi vun cành nhóm lửa
Khi hun thuyền, gieo mạ, lúc đưa nôi
Tiếng mưa dội ào ào trên mái cọ
Nón ai xa thăm thẳm ở bên trời.
“Ðá cheo leo trâu trèo trâu trượt…”
Ði mòn đàng dứt cỏ đợi người thương
Ðây muối mặn gừng cay lòng khế xót
Ta như chim trong tiếng Việt như rừng.
Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói
Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ
Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa
Óng tre ngà và mềm mại như tơ.
Tiếng tha thiết, nói thường nghe như hát
Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh
Như gió nước không thể nào nắm bắt
Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh.
Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy
Một tiếng vườn rợp bóng lá cành vươn
Nghe mát lịm ở đầu môi tiếng suối
Tiếng heo may gợi nhớ những con đường.
Một đảo nhỏ ngoài khơi nhiều kẻ nhận
Vẫn tiếng làng tiếng nước của riêng ta
Tiếng chẳng mất khi Loa thành đã mất
Nàng Mỵ Châu quỳ xuống lạy cha già.
Tiếng thao thức lòng trai ôm ngọc sáng
Dưới cát vùi sóng dập chẳng hề nguôi
Tiếng tủi cực kẻ ăn cầu ngủ quán
Thành Nguyễn Du vằng vặc nỗi thương đời.
Trái đất rộng giàu sang bao thứ tiếng
Cao quý thâm trầm rực rỡ vui tươi
Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người
Như tiếng sáo như dây đàn máu nhỏ.
Buồm lộng sóng xô, mai về trúc nhớ
Phá cũi lồng vời vợi cánh chim bay
Tiếng nghẹn ngào như đời mẹ đắng cay
Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt.
Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết
Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi
Như vị muối chung lòng biển mặn
Như dòng sông thương mến chảy muôn đời.
Ai thuở trước nói những lời thứ nhất
Còn thô sơ như mảnh đá thay rìu
Ðiều anh nói hôm nay, chiều sẽ tắt
Ai người sau nói tiếp những lời yêu?
Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển
Có gọi thầm tiếng Việt mỗi đêm khuya?
Ai ở phía bên kia cầm súng khác
Cùng tôi trong tiếng Việt quay về.
Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
Trời xanh quá môi tôi hồi hộp quá
Tiếng Việt ơi tiếng Việt xót xa tình…
9. Những con đường
Anh nhớ không những con đường quê ta
Thân thương từ thuở nhỏ ?
Bao năm tháng đi về trên ngõ
Bao hoàng hôn rậm rịch bước chân trâu
Đường lập loè đom đóm bay cao
Ta ghé cửa nhà nhau xin lửa
Nghe hoa súng bờ ao se sẽ nở
Da diết lòng hương dịu tự vườn cau…
Xưa xóm nghèo mái rạ chen nhau
Gồ ghề lối hẹp
Hun hút bờ tre gió rét
Mưa dầm lầy lội bùn trơn
Bà lưng còng chống gậy bước run
Còm cõi vai gầy gánh nặng
Sương trắng mùa đông ngõ vắng
Quét hoài không hết lá khô…
Ôi những con đường hẹp ngày xưa
Cùng ruộng nhỏ ao con bó luôn tầm mắt
Khiến lòng người nhiều khi cũng chật…
Ta dựng ngày mai rộng biển lúa vàng
Bước đi dài đường phải thênh thang
Vui mở với đời ta như trời rộng.
Những sớm đắp đường ai cũng thấy yêu nhau
Ta san bụi bờ, ta lấp mảnh ao
Để nhường chỗ đường qua làng thẳng lối
Bà con vui lòng góp vườn riêng cam bưởi
Góp một mảnh sân, một góc chái nhà
Em góp cả phần ngõ nhỏ của đôi ta
Vào đường lớn trăm người đi tấp nập
Rạng đông đấy, hàng đàn trâu hợp tác
Ùa ra đồng trong tiếng trẻ cười vang.
Đường khoanh vùng chạy dọc theo mương
Cho lúa gặt về trĩu nặng
Cho xe pháo ta băng nhanh ra trận
Đường ơi, xanh ngắt rặng bạch đàn
Non tươi dừa nhãn, vút cành xoan…
Chim khuyên chim sáo về xây tổ
Lại bụi điền thanh nở cánh vàng…
Con đường quê hương, con đường yêu thương
Nối với vạn nẻo đường đất nước
Náo nức ngày đêm xe xuôi xe ngược
Đi ra tiền tuyến xa gần…
Con đường nào anh đang hành quân ?
10. Thức với quê hương
Khuya lắm rồi, vừa đổi xong phiên gác
Mưa rào rào nằm ngoài không ngủ được
Nghe cuốc kêu hoài từ một đầm xa…
Mùa hạ sắp về nối tiếp những cơn mưa.
Chùm nhãn chín cành cao rạo rực
Sắp gặp nắng nhựa dồn nên nhãn thức
Ta cũng bồi hồi trong đêm bâng khuâng:
Ừ xa nhà đánh giặc đã hai năm
Đếm tháng đếm mùa bằng tên trận thắng.
Con của mẹ giữa lòng dân khôn lớn
Như cây giữa rừng chẳng ngại phong ba…
Nhớ lũ em giờ sơ tán nơi xa
Mưa này lội đường trơn đi học
Thương mỗi cây ngô gốc sắn quê nhà
Phải lo lắng từng cơn dông trận bão.
Đùm bọc nhau đôi miền chiến đấu
Mấy chục năm rồi tay súng chẳng ngơi…
Cuốc cuốc, con chim của nỗi bồi hồi
Từng khắc khoải người xưa thương đất nước
Nay vẫy gọi cánh đồng chiêm thao thức
Bông lúa vàng hạt mẩy quẫy trong mưa
Ngoài kia đường dài lấp loáng đèn pha
Đẫm bùn nhão xe băng ra mặt trận
Người đi người đi như dòng sông vô tận
Áo ướt đầm, lòng cháy nỗi yêu nhau
Đồng đội ơi, đêm nay anh về đâu ?
Lớn lên trong những năm đánh giặc
Lòng ta đẹp như là đất nước
Như gió vui rụng ngọn lá trên cành…
Từ nơi này mai đơn vị hành quân
Suốt mùa hạ, suốt tình yêu xứ sở
Với cây súng, với vần thơ viết dở
Với con đường rộng mở đến mai sau…
Như nhãn thơm thấm mát giọt mưa đầu
Như tia nắng sáng niềm tin giản dị,
Đất nhận lấy tâm hồn người lính trẻ
Đêm sâu này thức trắng với quê hương.
11. Chưa bao giờ
Buổi chiều nào như buổi chiều nay
Biết nói gì cho đủ với nhau đây?
Nắng rung rinh khắp ngả đường Hà Nội
Còi báo yên vừa nổi
Chuông tàu đã leng keng
Mắt ai soi vào cũng sâu thẳm niềm tin.
Đây chị công an viên
Mang ngôi sao chính quyền trên mũ
Đứng canh ngã tư suốt giờ súng nổ…
Đây quầy hợp tác bán rau non
Những ngày mưa nắng đạn bom
Chưa lúc nào rau lên giá
Riêng điều ấy đơn sơ trên phố nhỏ
Cũng đáng cho ta cầm súng em à.
Mà chiều rồi ngoại ô xanh đằng xa
Nhấp nháy lửa hàn vui phố cũ
Một con tàu chạy về ga Hàng Cỏ
Khung cửa nào cũng có mặt người thương
Trên mảnh bom nhắc nhối cắm lòng tường
Chiêm chiếp mái hồng tổ chim mới nở
Đường rộng xe đi cuộn gió
Nào ta lên Chèm trông điện sáng quê em
Hay xuống thăm đồng cá bạc Yên Duyên?
Phản lực mình đang lao qua trời rộng
Ôi những ngày đêm nổi còi báo động
Vầng trán mẹ hiền
Không một phút bình yên
Ô cửa phòng ta mở thành ụ súng
Đường phố của ta dàn thành thế trận
Chắt chiu từng dòng điện hạt ngô
Nhưng chiều nay, chiều nay hoa ngoại ô
Cứ ùa vào phố phường như ánh nắng
Bàn tay em sáng bừng bông huệ trắng
Ôi bàn tay cầm súng
Bàn tay thơm phù sa…
Giờ đang chiều tháng tư
Trong vườn chùm nhót đỏ
Dãy bàng lên búp nhỏ
Xanh như là thương nhau
Công sự tươi màu rau
Súng ở tay em, vững lòng biết mấy!
Em ơi, em là Hà Nội
Anh chưa bao giờ yêu Hà Nội như hôm nay.
12. Ngày ấy
Ngày ấy chưa nghe tiếng còi báo động
Công sự chưa đào trong các vườn hoa
Sách ta học chưa trang nào dạy gỡ bom nổ chậm
Mái trường ta chưa vết đạn quân thù.
Ngày ấy hay mơ lắm sắc biển xa
Ta chưa biết trong ta có sóng cồn giận dữ
Quá vô tư đôi khi ta chẳng nhớ
Những nếp đau xưa trên trán mẹ già.
Ngày ấy hay đâu trời ta xanh thế kia
Như nay ta nhìn qua đầu ruồi ngọn súng
Ngày ấy ngờ đâu bè bạn tuổi thơ
Vụt thành những anh hùng khi xung trận.
Cám ơn thời gian cám ơn hôm nay
Người chiến đấu mang nụ cười đẹp nhất
Ngày ấy ta chưa thấy hết tầm đất nước
Ngày ấy ta chưa hiểu rõ lòng ta
Anh chưa biết yêu em như bây giờ.
13. Phố ta
Phố của ta
Những cây táo nở hoa
Mùa thu đấy
Thân cây đang tróc vỏ
Con đường lát đá
Nghiêng nghiêng trong sương chiều.
Năm nay cà chua chín sớm
Trên quầy hàng đỏ hồng
Chị thợ may đi lấy chồng
Chị thợ may goá bụa
Năm nay tôi mặc đồ đen.
Bác đưa thư, có thư ai đấy?
Bác đưa thư kéo chuông
Ti-gôn hoa nhỏ
Rụng đầy trước hiên.
Riêng bác thợ mộc già buồn bã
Thở khói thuốc lên trời
Anh thợ điện trên mái nhà mắc dây
Bà giáo về hưu ngồi dịch sách
Dậy cậu con tiếng Pháp
Suốt ngày chào: bông-dua.
Phố của ta
Phố nghèo của ta
Những giọt nước sa
Trên cành thánh thót
Lũ trẻ lên gác thượng
Thổi bay cao bao bong bóng xà phòng.
Em chờ anh trước cổng
Con chim sẻ của anh
Con chim sẻ tóc xù
Con chim sẻ của phố ta
Đừng buồn nữa nhá
Bác thợ mộc nói sai rồi
Nếu cuộc đời này toàn chuyện xấu xa
Tại sao cây táo lại nở hoa
Sao rãnh nước trong veo đến thế?
Con chim sẻ tóc xù ơi
Bác thợ mộc nói sai rồi.
14. Hơi ấm bàn tay
Phút đưa nhau ta chỉ nắm tay mình
Điều chưa nói thì bàn tay đã nói
Mình đi rồi hơi ấm còn ở lại
Còn bồi hồi trong những ngón tay ta.
Như hai dòng sông gặp gỡ đổi phù sa
Nhập luồng nước, hoà nhau màu sắc
Trao cảm thương, hai bàn tay nắm chặt
Nghe máu mẹ cha chuyển giữa mỗi tay mình.
Những ngày xa, trời nhớ một màu xanh
Xây trận địa bàn tay ta rám nắng
Khi vuốt ngọn cỏ non khi lắp đạn
Khi áp lên vầng trán thấm mồ hôi.
Bàn tay ta trên ngực lớn cuộc đời
Ấm hơi ấm ở tay mình lưu luyến
Và ở tận đầu kia trận tuyến
Bàn tay mình mang ánh nắng tay ta.
Khi đàn chim bay tới rợp trời trưa
Cồn mây về mang cơn mưa đầu hạ
Hai vì sao đổi ngôi trong đêm gió…
Đó chính tay mình đang vượt khoảng xa
Tìm đến nơi này âu yếm nắm tay ta.
15. Những chuyến bay
Những chuyến bay tìm diệt kẻ thù
Ta nghiêng cánh nhìn quê hương xanh biếc
Càng bay cao càng thấy yêu tha thiết
Con nục ngoài khơi, cái nấm trên ngàn
Yêu mẻ thép ra lò và điệu hát xẩm xoan…
Ta giữ bờ đê mùa xuân biếc cỏ
Trạm bơm đầu thôn, mái trường tuổi nhỏ
Cái ao thả cá, con đường tròng xoan…
Tổ quốc áo nâu Tổ quốc áo chàm
Bay qua rừng ta say hương trăm gỗ
Bay ven biển rì rào sóng vỗ
Tâm hồn ta ngào ngạt muối thơm
Khi bay trên sắc tím Trường Sơn
Nghe tiếng súng của miền Nam thôi thúc
Bay qua hướng đông, vòng lên hướng bắc
Ngang sông Đà, ta dọc sông Lô.
Sớm tháng tám bay trên trời thủ đô
Cờ trên cánh thêm đỏ bừng sắc thắm
Nhìn xung quanh: mây bỗng nõn trắng
Ôi có phải rồng lên trên Thăng Long?
Trái tim đất nước gió thở phập phồng
Chào ga lớn trăm tàu về tụ hội
Chào những cửa ô xoè hoa ngói mới
Chào gian hầm anh Trần Phú viết tuyên ngôn
Chào lá nhành cây vú sữa tười non
Trải bóng mát vườn Bác Hồ làm việc…
Những chuyến bay trên trời xanh Tổ quốc
Mắt mẹ mắt em náo nức nhìn theo
Sông nước dạt dào, ngô lúa vẫy reo
Ta cưỡi gió xé mây tìm diệt Mỹ!
16. Gửi tới các anh
Chiều ấy các anh đi
Nắng nhạt vàng hoe gốc rạ,
Gió xạc xào qua luỹ tre
Em đứng nhìn theo sau cửa,
Đất nước đánh thù, đường trăm ngả
Các anh đi về đâu ?
Em muốn nói trăm câu, ngàn câu
Mà chỉ nghiêng đầu chào khe khẽ.
Bóng các anh ngả dài theo vườn dâu
Mũ các anh rập rình trên bãi mía.
Các anh đi khuất trên đường xa
Em còn ngó hoài qua lối nhỏ
Từ đường làng có hương rơm hương cỏ
Các anh xuống đò qua sông,
Ráng chiều nước rộng mênh mông
Dạt dào sóng vỗ.
Đã ba vầng trăng
Kể từ bữa đó,
Em là cỏ lúa
Em chăm ao bèo,
Tháng bày mưa nhiều
Tháng tám sen tàn bưởi chín
Chim ngói bay về bịn rịn
Tháng chín lúa trổ đòng đòng
Trời thu hương cốm mát trong.
Bãi tập các anh bữa trước
Hợp tác đào thêm mương dài
Dãy xoan các anh trồng, vòm lá mướt
Nhành cao nhành thấp
Nhắc các anh hoài.
Gió thổi mây chiều
Chim hót sớm mai
Em vẫn cùng đội dân quân tập bắn.
Đất nước mình tươi hoa đẹp nắng
Em cùng gìn giữ phải không anh ?
Em hứa: đồng em xanh
Tay em cầm chắc súng,
Tàu bay Mỹ rụng:
Tháng tám năm trăm
Tháng chín sáu trăm
Trái hồng sắp đỏ
Hạt thóc sắp vàng
Báo tin chiến thắng rộn ràng,
Trận nào các anh đã dự ?
Mong các anh nhiều chiến công,
Có quê ta chín nhớ,
Có lòng em mười thương…
Các anh đi nhiều chốn quê hương
Đừng quên nơi này nhé!
Ngày mai tan giặc Mỹ
Các anh về quê em
Xoan xưa đã lớn, lá biếc cành chen
Đón mừng chiến sĩ…
Bên sông rì rào bãi mía
Như muôn lời em gửi các anh…
Ta đi giữ nước yêu thương lắm
Mỗi xóm thôn qua mỗi nghĩa tình.
17. Tiễn bạn
Ngày mai mày đi xa
Bỏ lại gian phòng, những bức tranh
Cái máy hát cũ
Tập apollinaire dịch giở
Quảng Trị mùa gió Lào
Cuộc chiến còn dai dẳng
Hai bên chĩa súng vào nhau
Tuổi trẻ buồn, những chuyến đi, bao câu hỏi không lời giải
Đất nước mênh mông nắng cháy
Mai Nguyễn mặc áo lính, khoác ba-lô
Khánh xuôi về Phòng, mình ở lại
Người ra đi không biết đi làm gì
Người ở lại không biết ở lại làm gì
Đêm mưa thức với nhau trong quán cà phê
Đốm thuốc cháy môi không nói.
Tinh mơ một thằng con giai râu rậm lên xe
Không cô gái nào vẫy theo
Ra tiễn chỉ có hai anh trông có vẻ dở người
Ngồi uống một ấm trà ở ngã tư chợ Hôm
Hẹn nhau viết thư rồi im lặng
Xe chạy Khánh bỗng vội vàng căn dặn:
“Đi đường cẩn thận
Gặp nơi ẩu đả phải tránh cho xa
Kẻo mang vạ vào thân”.
Chiếc xe khuất phố
Mây xám bay đầy trời.
18. Suy tưởng
Xưa anh như lá thư không địa chỉ
Con tàu không lửa than con thuyền cũ không buồm
Anh nghĩ quá nhiều về những khoảng vô biên
Những đảo lạ trong khói mờ ẩn hiện
Nay anh chỉ tin
Những nhành cây trong tầm hái của con người
Những nguồn suối có thể cho nước uống
Những mảnh ruộng có thể sinh quả ngọt
Những ngôi nhà sống được ở bên trong
Xưa anh thích những lời nói đẹp
Nay anh thích những lời nói đúng
Anh hiểu lại từ đầu những chân lý giản đơn
Con người cần đến nhau con sông về biển rộng
Muốn gặt hái phải tự mình gieo hạt
Không làm người thua cuộc ở trong đời
Xưa anh tưởng chỉ cần can đảm
Nay anh hiểu phải làm người chiến thắng
Anh không tin kẻ buồn nản cô đơn
Anh đã chán những anh hùng thất bại
Trước anh tự hào thấy mình chẳng giống ai
Nay anh vững tâm thấy mình với mọi người
Chung nỗi khổ niềm vui chung ước vọng
Hôm qua đời anh chẳng có ích cho ai
Như cái vỏ diêm ướt lạnh giữa trời
Anh đo niềm vui bằng những gì anh nhận được
Nay bằng những gì anh mang cho người khác
Chẳng khoanh tay chờ đợi ở ngày mai
Anh nhập vào hơi thở lớn hôm nay
Anh có lại niềm vui và sức lực
Nhờ em cho em đời sống của anh ơi.
19. Những người trẻ
Những người trẻ để tóc dài
Đốt lửa trên các quảng trường
Những người trẻ cầm ghi ta
Đứng hát trên đường
Trước mũi thép xe tăng
Trước những con tàu đen
Chở máy bay và thuốc nổ.
Những người trẻ vung nắm tay giận dữ
Ném hắc ín và sơn
Lên các tượng thần
Họ nói không
Với bóng đêm gian trá
Họ nói không
Với nền văn minh
Lạnh giá
Họ nói không
Với các đàn anh
Hèn hạ
Họ nói không
Với chính phủ và nghị viện
Với lãnh chúa và tướng lĩnh
Chẳng tin vào linh hồn bất diệt
Họ nói không
Với Giê Su và phật Thích Ca
Họ nói không
Với các nhà thơ
Viễn mộng
Chẳng cần lên mặt trăng tẻ lạnh
Những người trẻ da vàng da đỏ da đên da trắng
Muốn phá tan trên mặt đất
Những tường cao chia rẽ con người
Những giày đinh chà đạp con người
Những bóng ma đói nghèo cơ cực
Không chiến tranh không xiềng xích
Không đi lính sang Việt Nam
Họ ném trả các huân chương
Thứ vinh quang vô ích.
Mọi bánh vẽ chẳng làm nguôi cơn khát
Rượu lãng quên không làm họ yên lòng
Phẫn nộ đến điên khùng
Họ đập phá họ rủa nguyền tất cả
Cái thời đại tai ương
Cái thế giới bạo tàn
Đầy bất công sỉ nhục
Từng bước từng bước một
Trong sương mù trong gió táp
Họ tìm đến bên nhau
Bàn tay vung cao
Như những cánh chim bốc cháy.
20. Những người đi năm ấy
Bây giờ anh ở đâu
Những người đi năm ấy
Lìa đất quê Hà Nội
Mười chín mùa tha hương ?
Những người đi trong đêm
Đèn mở ga Hàng Cỏ
Như bầy chim rời tổ
Trong nỗi buồn di cư.
Cái năm 54
Ai mà quên được
Đất nước bắt đầu chia cắt
Bắt đầu cơn thảm kịch
Anh em ruột thịt chia lìa
Những người cúi đầu đi
Năm cửa ô trở gió
Va-ly nặng âm thầm quá khứ
Mắt nghi ngờ u ám mây giăng
Tây Hồ chợ Bưởi Đồng Xuân
Mười chín vầng trăng vụ cốm
Lận đận nơi xa chìm ngụp
Ai cầm súng nước người
Xẩy chân lầm lạc
Ai đã trắng phơ tóc bạc
Mỗi mùa gió bấc
Bồn chồn thương nhớ mười hai
Ai trong bùn bẩn mưa rơi
Lòng có vẹn toàn giấy trắng ?
Gót giầy ngoại bang
Dẫm lên ngực đất
Viên đạn thù độc ác
Bắn vào gương mặt yêu thương
Không ngăn được nước Hồ Gươm
Xanh thắm lòng người Kẻ Chợ
Viên ngói hoa dưới Tràng An đất cổ
Đến ngôi trường mới mở sáng tầng gương
Anh xa xôi lòng mẹ vẫn ôm trùm
Con khác biệt vẫn là con của mẹ
Sớm mai này đầu hồi nắng loé
Cây tháng tư xanh ngời
Trời trắng xoá như trang vở mới
Lũ xâm lăng đã cút khỏi nước mình
Ngọn gió lớn hoà bình
Sẽ thổi dập đống lửa tàn dĩ vãng
Sẽ cởi bỏ vòng xích xiềng oán giận
Bẻ ngã những kẻ lòng đen tối
Những đứa cầm dao cản lối
Những bàn tay phá tổ trứng trên cành
Chúng tôi đi và nhớ tới các anh
Cầu Long Biên hôm qua giặc phá
Đã nối lại tình yêu trên sóng đỏ
Đồng hồ xưa bom ném vỡ ngoài ga
Chuyến tàu vui vẫn sum họp đúng giờ
Ai đến chậm có nghe còi vẫy gọi ?
21. Mùa gió
Biết chăng em đã sang mùa gió lộng
Bốn hướng trở mình lạnh chuyển không gian
Những lá lớn của mùa hè đã rụng
Chụm nhau xạc xào trên bãi tối mênh mang.
Giấc mơ lạ về theo cơn gió lạ
Cơn gió quen thầm thĩ giấc mơ quen
Cầm tay nhau run rẩy cả trời đêm
Trong mắt ướt một vì sao thoáng hiện.
Em có thấy những hồ xa vụt biến
Những con đường, những nhà cửa rung rinh
Em có nghe đất trời đang náo động
Như tình em nổi gió giữa hồn anh.
22. Cánh đồng vàng thu
Lúa xanh đã nặng hạt vàng
Đồng xa đã gặt, đường làng trải rơm.
Thu đi lạnh giục đông sang
Núi nhoà sương trắng chiều hôm mất rồi
Nơi nào xa cách ai ơi
Áo em đã ấm vai người hay chưa
Mai còn lắm gió chiều mưa
Thương nhau chỉ có lời thơ gửi cùng
Giờ xa chín núi mười sông
Mắt vời cánh nhạn bâng khuâng chân trời
Nhớ như than bếp đỏ ngời
Phủ tro thêm đỏ, mưa rơi vẫn hồng
Nỗi thương muôn vạn muôn trùng
Tìm nhau trong sắc cánh đồng vàng thu.
23. Áo cũ
Áo cũ rồi, mỗi ngày thêm ngắn
Chỉ đứt sờn màu bạc hai vai
Thương áo cũ như là thương ký ức
Đựng trong hồn cho mắt phải cay cay.
Mẹ vá áo mới biết con chóng lớn
Mẹ không còn nhìn rõ chỉ để xâu kim
Áo con có đường khâu tay mẹ vá
Thương mẹ nhiều con càng yêu áo thêm.
Áo đã ở với con qua mùa qua tháng
Cũ rồi con vẫn quý vẫn thương
Con chẳng nỡ mỗi lần thay áo mới
Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn.
Hãy biết thương lấy những manh áo cũ
Để càng thương lấy mẹ của ta
Hãy biết thương những gì đã cùng ta sống
Những gì trong năm tháng trôi qua…
24. Nếu đó là tội lỗi
Một con người không phải chỉ là một cái tên trong hộ khẩu
Một con tốt trong bàn cờ
Một viên gạch một cái đinh
Để treo biển hàng và đặt ghế
Con người chưa được làm người
Bao lệnh cấm đang đè lên thế giới
Cấm yêu thương cấm khát vọng cấm tự do
Bao con chim bị nhốt ở trong tù
Bao giải băng đen che kín mắt
Khi bè bạn gặp nhau có người theo dõi
Thầm thì không dám nói to
Khi những bài thơ anh viết ra
Chỉ một mình anh đọc
Nhưng trước khi có chữ viết
Đã có thơ ca
Như tình yêu thơ đã sinh ra
Không phải vì tiền nhuận bút
Không sợ ngục tù bạo lực
Dù khổ sở dù phiền hà
Thơ không bao giờ câm lặng
Như nhịp đập của trái tim trung thực
Là nhân chứng của anh
Là ngọn lửa trắng trong
Trên lịch sử tối tăm trên tro bụi
“Và nhân thế sẽ còn yêu ta mãi
Bởi giữa thuở bạo tàn ta đã ca ngợi tự do”
Ca ngợi tình yêu giữa thế giới hằn thù
Trước đau khổ của nhân dân thơ đã không gian dối
Nếu đó là tội lỗi
Anh hãy nhận về mình, như trách nhiệm, như niềm vui
Và sống chết cùng người, đất nước mến thương ơi.
25. Em vắng
Cốc nước trên bàn
Quyển sách gập giữa trang
Tấm gương soi vào khoảng trống
Ngọn đèn soi gian phòng vắng
Tấm áo em trên thành ghế im lìm
Chiếc thìa con, lát chanh mỏng úa vàng
Vài sợi tóc đen
Vướng trên chiếc lược…
Những đồ vật lung linh dấu vết
Của dịu hiền thân thuộc ngón tay em.
Chiếc xe ca lầm lũi bánh đầy bùn
Một người đàn bà lên xe, chiếc ba lô cũ bạc
Tình yêu của anh ở sau cửa kính
Tình yêu của anh đi với mùa hè.
Anh về nhà, không có ai chờ
Chiếc chìa khoá quay trong ổ khoá
Chiều đã tắt thành đêm
Người đã xa thành nhớ
Vùng núi mây bao trắng xoá
Mưa dài cỏ rậm thảo nguyên cao
Con đường về nơi ấy, biết đâu
Bây giờ thành khoảng cách
Chợt thức dậy, biết em không ở cạnh
Anh ra đường, thành phố không em
Kẻ lẻ loi còn được lặng yên
Anh như đứng trên gai đi trên lửa
Không đủ sức sướng vui hay buồn khổ
Chỉ còn là bậc cửa đợi chờ em.
Gió bồn chồn nhắc gọi bước chân quen
Em như thời khắc của anh như dáng hình như trí nhớ
Phải xa em anh chẳng còn gì nữa
Chẳng còn gì, kể cả nỗi cô đơn.
>>> Xem thêm: Những bài thơ hay của Xuân Quỳnh êm dịu và lắng đọng
Đây là những bài thơ hay nhất của Lưu Quang Vũ mà Wiki Cách Làm đã tổng hợp và gửi đến các bạn. Qua đó, ta có thể thấy được chất riêng đặc sắc trong thơ Lưu Quang Vũ, những câu từ chất chứa nhiều cảm xúc và những nỗi lòng trăn trở với cuộc sống mà ông đã khéo léo gửi gắm vào những vầng thơ.