Hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh là 1 trong những bệnh mang đến nguy cơ gây tử vong hàng đầu cho trẻ. Có nhiều nguyên nhân đến suy hô hấp ở trẻ sơ sinh, vì thế mẹ cần phải nhận biết được các dấu hiệu cũng như biết cách chăm sóc và điều trị tốt nhất để giúp trẻ hoàn toàn giảm nguy cơ của bệnh.
Contents
Hội chứng suy hô hấp ở trẻ sơ sinh
1/ Suy hô hấp ở trẻ sơ sinh là gì?
Triệu chứng trẻ suy hô hấp là lúc sinh hoặc vài giờ sau sinh: thở nhanh (trê 60 lần/phút), thở rên, rút lõm ngực, tím tái (do thiếu ôxy máu), phập phồng cánh mũi cũng là dấu hiệu suy hô hấp. Suy hô hấp khiến trẻ dần dần đuối sức, dẫn đến nhịp thở chậm lại và ngưng thở.
Trong các tế bào phế nang, 1 loại có vai trò trao đổi khí, loại 2 chuyên tổng hợp và dự trữ surfactant, 2 loại tế bào này chỉ bắt đầu biệt hóa từ tuần thai thứ 24, chủ yếu vào khoảng tuần thứ 34. Vì vậy, những trẻ sinh non trước 34 tuần tuổi có nhiều nguy cơ bị xẹp phổi dẫn đến suy hô hấp do không có đủ chất surfactan.
Ngoài ra, cấu trúc phổi chưa hình hình đầy đủ (các phế nang chỉ bắt đầu hình thành từ tuần lễ thứ 30) cũng là 1 trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh dễ bị suy hô hấp, làm cho sự trao đổi khí có hiệu quả thấp vì nó xảy ra chủ yếu ở các tiểu phế quản. Bên cạnh đó, các cơ hô hấp cũng chưa phát triển đầy đủ, lồng ngực mềm nên phổi dễ bị xẹp.
2/ Nguyên nhân suy hô hấp ở trẻ:
Mẹ bị tiểu đường: Mức đường huyết cao của mẹ khiến hàm lượng insulin của thai nhi cao hơn bình thường. Insulin kìm hãm sự trưởng thành tế bào phế nang sản xuất surfactan, khiến tỷ lệ sinh con suy hô hấp của các bà mẹ tiểu đường cao gấp 6 lần những phụ nữ khác
Di truyền: Nguy cơ bé sơ sinh bị suy hô hấp lên đến 90% nến mẹ đã từng sinh con thiếu tháng bị suy hô hấp trước đó. Bệnh suy hô hấp ở sơ sinh chiếm tỷ lệ cao ở người da trắng; trẻ nam dễ bị và bị nặng hơn trẻ nữ (vì androgen ức chế việc sản xuất surfactant)
Tổn thương chu sinh: Ngạt và xuất huyết trước sinh làm tăng nguy cơ suy hô hấp. Tình trạng thiếu ôxy máu và axit máu, tụt huyết áp sẽ ức chế sự tổng hợp surfactant, phá hủy tế bào phế nang chuyên làm nhiệm vụ trao đổi khí và mao mạch phổi, dẫn đến phù phổi, suy giảm chức năng surfactant. Ngoài ra, trẻ bị hạ thân nhiệt khi sinh cũng gây thiếu ôxy máu và axit máu, ức chế chức năng surfactant.
Sinh mổ: Quá trình chuyển dạ phóng thích các hoóc môn nhóm catecholamin và steroid, kích thích sản xuất và phóng thích surfactant, dẫn đến tăng tái hấp thu dịch phổi qua hệ bạch huyết phổi. Nếu như trẻ được sinh mổ khi mẹ chưa chuyển dạ, rất dễ khiến trẻ bị thiếu surfactant và có lượng dịch trong phổi cao.
3/ Điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh:
Nguyên tắc chung trong điều trị suy hô hấp ở trẻ là dùng surfactant thay thế, đảm bảo tốt cho việc thông khí và oxy máu, duy trì khả năng chuyên chở oxy.
Sử dụng tới bình oxy để hỗ trợ thở cho trẻ suy hô hấp
Nếu trẻ đã rơi vào trạng thái hôn mê, cần nhanh chóng hút đờm nhớt, ngửa đầu, nâng cằm trẻ, đặt ống thông miệng hầu.
Dùng khăn vải sạch mềm hoặc các vật dụng y tế chuyên dụng đề lau khô sạch miệng và họng của trẻ, hanh chóng hút mũi cho trẻ. Trẻ vừa mới sinh còn bé và sức khỏe yếu, sức đề kháng chưa tốt, đặc biệt là trẻ sinh non, vì vậy tất cả các hành động phải làm nhanh và nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương niêm mạc miệng của trẻ.
Trong điều trị các triệu chứng, bác sĩ thường dùng thủ thuật Heimlich (là thủ thuật dùng để cấp cứu khi có dị vật lọt vào choán gần hết diện tích của đường thở) với trẻ trên 2 tuổi, ấn ngực vỗ lưng với trẻ dưới 2 tuổi. Ngoài ra có thể sử dụng khí dung Adrenaline 1%, Dexamethasone để điều trị giúp lưu thông khí tốt hơn.
Khi trẻ bị suy hô hấp, lượng oxy bị thiếu hụt nghiêm trọng do đó cần kịp thời cung cấp oxy cho trẻ. Khi trẻ có các biểu hiện như tím tái hoặc thở co lõm ngực nặng, thở nhanh trên 70 lần/phút bạn có thể cung cấp Oxygen cannula 30-40 % cho trẻ với liều lượng là 0.5-3 l/ph, hoặc 1-6 l/ph tùy thuộc vào độ tuổi và chỉ định của bác sĩ.
Nếu trẻ ngừng thở hoặc thở không tốt có thể sử dụng đến bóng Mask ở nội khí quản giúp bệnh nhân thở tốt hơn. Sử dụng tới bình oxy để hỗ trợ thở cho trẻ suy hô hấp, thở bằng phương pháp CPAP nếu trẻ có một số bệnh lý về phổi như viêm phổi, phù nặng, bệnh viêm màng trong…
Nếu trẻ bị số cao trên 38 độ C cần phải giảm lượng tiêu thụ oxygen để tránh phát một số bệnh liên quan tới não, thần kinh và tim mạch. Duy trì cung lượng tim đầy đủ bằng dịch truyền, thuốc tăng co bóp tim…
Ngoài ra, trong quá trình điều trị cần phòng ngừa viêm nhiễm trùng cho trẻ khi mắc suy hô hấp. Nếu trẻ mắc viêm nhiễm trong quá trình điều trị, hiệu quả điều trị sẽ không cao, trẻ dễ có khả năng bị tái phát bệnh và điều trị lần sau sẽ vô cùng khó khăn. Vô trùng tuyệt đối tất cả các dụng cụ hô hấp, các dụng cụ khác như hút đờm, nội khí quản.
Đưa trẻ đến bệnh viện để được khám và chữa trị kịp thời khi trẻ có những triệu chứng suy hô hấp, tránh những đáng tiếc xảy ra
Hy vọng với thông tin bệnh suy hô hấp cấp ử trẻ sơ sinh và những nguyên nhân cũng như cách điều trị trên, bạn sẽ có cách chăm sóc bé yêu của mình cách hoàn hảo nhất để giúp bé hạn chế khả năng bệnh tật. Chúc các bé luôn khỏe mạnh phát triển 1 cách toàn diện về thể chất và cả tinh thần nhé. Hãy cùng đồng hành cùng tindep.com để có những thông tin hữu ích và vô cùng cần thiết trong việc chăm sóc trẻ nhé.