Giảm phân là một hình thức phân bào có thoi, diễn ra vào hai thời kì chín của tế bào sinh dục, bao gồm 2 lần phân đôi liên tiếp nhưng nhiễm sắc thể chỉ phân đôi ở kì trung gian của giảm phân I. Qúa trình giảm phân gồm bốn kì: đầu, giữa, sau, cuối.
Contents
Lí thuyết về giảm phân
I. Giảm phân
Khác với nguyên phân, giảm phân là quá trình phân bào chỉ diễn ra ở tế bào sinh dục chín, kết quả của giảm phân là tạo ra được các giao tử mang một nữa nhiễm sắc thể của tế bào mẹ ban đầu.
II. Qúa trinh giảm phân
Qúa trình giảm phân được chia ra thành 2 giai đoạn liên tiếp nhau, mỗi gian đoạn gồm 4 kì: đầu, giữa, sau, cuối.
Qúa trình diễn ra ở giai đoạn 1:
– Kì trung gian I : ADN nhân đôi ở pha S , pha G hai tế bào chuẩn bị các chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình phân bào. Kết quả kì này là tế bào có NST 2n kép.
– Kì đầu I : NST kép bắt đầu co xoắn đóng lại, các cặp NST kép trong các cặp tương đồng bắt cặp theo chiều dọc, tiếp hợp với nhau và trao đổi chéo xảy ra ở giữa cromatit không cùng đơn vị.
– Kì giữa I: NST co xoắn cực đại , có hình thái đặc trưng, thoi vô sắc dính vào 1 bên tâm động của NST, các cặp NST tập trung thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào.
– Kì sau I: Các cặp NST kép tương đồng di chuyển độc lập về 2 cực của tế bào và phân li độc lập với nhau
– Kì cuối I : Sau khi di chuyển về 2 cực của tế bào, NST bắt đầu giãn xoắn màng nhân và nhân con hình thành, thoi vô sắc tiêu biến=> nhân con hình thành.
Qúa trình diễn ra ở giai đoạn 2:
– Kì trung gian II: Sau khi giảm phân 1 xong NST chuyển sang giảm phân 2 với n NST , không nhân đôi NST
– Kì đầu II: NST đóng xoắn, màng nhân và nhân con tiêu biến, thoi vô sắc hình thành
– Kì giữa II: NST kép co xoắn cực đại và tập trung thành 1 hàng trên mặt phẳng xịch đạo của thoi vô sắc , thoi vô sắc dính vào 2 phía của NST kép
– Kì sau II: NST kép tách nhau tại tâm động và trượt trên thoi vô sắc di chuyển về 2 cực của tế bào
– Kì cuối II: NST dãn xoắn, màng nhân và nhân con xuất hiện, màng tế bào hình thành, tạo ra 2 tế bào con.
-> Kết quả: Từ 1 tế bào có n NST kép tạo ra 2 tế bào mang bộ NST n đơn.
Kết quả qua 2 lần giảm phân: Từ 1 tế bào mẹ 2n NST tạo ra 4 tế bào con có bộ NST n đơn
Nhờ sự phân li độc lập, tổ hợp tự do của các NST, hiện tượng trao đổi đoạn và hoán vị gen đã tạo ra tính đa dạng và phong phú cho giao tử từ đó xuất hiện nhiều biến dị tổ hợp về sau