Sởi là bệnh do virut gây ra, và dễ lây lan từ người này sang người khác, tuy nhiên thường gặp nhất ở trẻ em trong độ tuổi từ 6 tháng tuổi tới 6 năm tuổi. Bệnh sởi thường có các triệu chứng: sốt, người mệt mỏi, ho, cảm lạnh, mất cảm giác ngon miệng, viêm kết mạc hoặc đỏ mắt.
Khi dịch sởi đang hoành hành và có những diễn biến phức tạp khiến nhiều bậc phụ huynh tỏ ra rất lo lắng. Bên cạnh các biện pháp phòng tránh thông thường như vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tránh đến nơi đông người vv.., các mẹ cần chú ý tới chế độ ăn của bé sao cho vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa giúp tăng cường hệ miễn dịch. Thiếu dinh dưỡng và miễn dịch kém là yếu tố nguy cơ bị dịch bệnh tấn công. Bên cạnh đó dinh dưỡng còn giúp cơ thể tăng sức đề kháng chống lại tác nhân gây bệnh, giảm nguy cơ mắc các biến chứng hay giảm nhẹ biến chứng khi đã mắc sởi.
Contents
Nguyên nhân gây bệnh sởi
Bệnh sởi hình thành do vi rút (còn gọi là siêu vi) sởi nằm ở đường hô hấp của người bệnh, chính vì thế nó rất dễ lây lan từ người này qua người khác bằng hai cách:
Cách thứ nhất: khi người bệnh nói chuyện, hắt hơi, ho… thì vi rút sởi sẽ theo ra ngoài không khí bằng những giọt nước nhỏ xíu, người khác vô tình hít vào sẽ bị lây nhiễm.
Cách thứ hai: Những giọt nước đó bị vương vào đồ đạc xung quanh, chỉ cần bạn sờ vào những đồ đạc ấy và vô tình đưa tay lên mũi, miệng thì bạn cũng sẽ bị lây bệnh. Trên 90% người tiếp xúc với bệnh nhân sẽ bị lây nhiễm nếu chưa được tiêm phòng vắc xin sởi, đặc biệt là những người có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch bị tổn thương thì nguy cơ càng cao hơn.
Thông thường, mỗi người chỉ bị bệnh sởi 1 lần duy nhất trong đời. Nếu đã từng mắc sởi thì khi lớn lên thường không mắc phải căn bệnh này nữa.Các bé dưới 5 tuổi, đặc biệt là bé dưới 1 tuổi rất dễ gặp phải vì lúc này hệ miễn dịch của các bé chưa hoàn chỉnh. Tuy nhiên đối với các bé dưới 6 tháng tuổi vì có hệ miễn dịch từ sữa mẹ nên khả năng mắc bệnh rất thấp.
Triệu chứng của bệnh sởi:
Các dấu hiệu đầu tiên của bệnh sởi thường xuất hiện trong vòng đến 3 tuần khi bé bị nhiễm virus sởi, bao gồm:
Các triệu chứng ban đầu giống như cảm cúm: Bé bị sốt, có thể sốt cao kèm theo hắt hơi sổ mũi, ho, đau mắt đỏ, chảy nước mắt. Sau từ 1-2 ngày trên da bé xuất hiện các nốt ban sẩn nhỏ li ti màu hồng, khi ấn tay vào thì ban biến mất. Thông thường ban mọc từ mặt xuống cổ, thân mình rồi bị ở tay, chân. Ban thường kéo dài 4-7 ngày, ban bay đi để lại các vết thâm trên da mà ông bà thường gọi là vằn da hổ. Nội ban (hạt Koplik) xuất hiện ở một số trẻ. Đó là các hạt nhỏ bằng hạt cát, màu trắng ngà/xám, quanh có viền đỏ, thường thấy xuất hiện nổi gồ lên trên bề mặt niêm mạc má (phía trong miệng, ngang răng hàm trên).
Các mẹ hãy nhớ nếu bé có sốt và phát ban, kèm theo một trong các dấu hiệu sau: Ho, chảy nước mũi, đau mắt đỏ thì mẹ cần đưa bé đi khám để được xét nghiệm, chẩn đoán và hướng dẫn điều trị phù hợp. Thuốc kháng sinh chỉ có hiệu quả điều trị khi bé bị biến chứng nhiễm trùng. Do vậy, các bà mẹ không nên tự ý cho bé uống kháng sinh mà phải thực hiện theo đơn của bác sỹ.
Đây là bệnh do vi rút nên không có thuốc điều trị đặc hiệu. Khi bé yêu bị sởi, cần cho bé uống thật nhiều nước, vitamin, ăn hoa quả, các chất giàu dinh dưỡng, dễ tiêu. Các biến chứng nặng của sởi là do cơ thể thiếu đề kháng và kiêng cữ quá mức.
Cách lựa chọn thực phẩm:
Cho trẻ ăn đủ nhu cầu dinh dưỡng, đa dạng thực phẩm , không quá kiêng khem để bù lại các chất dinh dưỡng mất đi (đặc biệt là năng lượng và protein) do quá trình nhiễm trùng và tiến triển bệnh.
Thực phẩm giàu chất đạm
Đặc biệt các thực phẩm giàu đạm có giá trị sinh học cao như thịt, cá (cá chép, cá quả, cá ba sa, sa ba, cá bông lau, cá hồi, cá trích…), trứng, sữa, hải sản đồng thời cũng là nguồn cung cấp kẽm và sắt giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng cho trẻ. Trong trường hợp trẻ bị biến chứng tiêu chảy hoặc viêm phổi, cần bổ sung kẽm theo hướng dẫn của y tế bằng đường uống cho trẻ.
Thực phẩm giàu vitamin
Thực phẩm giàu Probiotic
Probiotic được tìm thấy trong nhiều sản phẩm sữa như sữa chua, là loại vi khuẩn lành mạnh giúp loại bỏ các vi khuẩn gây bệnh ra khỏi đường ruột. Bổ sung probitic giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ
Khoáng chất và axit béo Omega-3
Chế độ ăn uống cho trẻ bị bệnh sởi
Cần cho trẻ uống đủ nước, nhất là trong giai đoạn trẻ đang sốt, nôn, tiêu chảy. Nên cho bé ăn nhiều loại hoa quả trong 3 ngày đầu tiên bị bệnh.Kết hợp cho trẻ uống nước quả như nước cam, nước bưởi, nước chanh và các loại nước quả, sinh tố khác. Khi trẻ sốt cao, nôn và tiêu chảy cần cho trẻ uống dung dịch oresol để bù nước và điện giải theo hướng dẫn.
Sau đó, các mẹ nên cho trẻ được ăn những đồ ăn mềm, ít muối và gia vị gồm hoa quả, ngũ cốc nguyên cám, súp nhạt và bổ sung các loại thực phẩm tốt cho trẻ với nhiều vitamin A, B complex và C.
Cha mẹ nên cố gắng hạn chế các loại thực phẩm chế biến chiên xào chứa nhiều dầu mỡ, chất béo và thực phẩm chế biến sẵn. Tránh các loại đồ uống có chất kích thích, đồ uống có đường nhân tạo để giúp trẻ nhanh khỏi bệnh hơn.
Không dùng thức uống có ga và các loại gia vị cay nóng như: hạt tiêu, ớt, hành tây,… Tuyệt đối không dùng những thưc ăn mà trẻ có tiền sử bị dị ứng, đối với ăn lạ cần ăn một ít để xem phản ứng của cơ thể.
Đối với trẻ còn trong độ tuổi bú mẹ: Các mẹ cần tiếp tục cho con bú, cho bú nhiều lần hơn kết hợp với ăn bổ sung hợp lý. Thực hiện cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu là biện pháp tốt nhất giúp trẻ tăng trưởng, phát triển tối ưu và góp phần phòng bệnh tốt nhất.
Để dự phòng tránh mắc bệnh sởi, mọi trẻ em đều cần được tiêm vắc sởi đầy đủ theo hướng dẫn của chuyên môn, đồng thời uống bổ sung vitamin A liều cao 6 tháng một lần đối với trẻ dưới 5 tuổi