Chứng khoán đang trở thành một ngành nghề kiếm tiền bằng phương pháp đầu tư của nhiều người hiện nay. Đầu tư chứng khoán có thể mang đến cho bạn một khoản lợi nhuận khổng lồ nếu bạn là một nhà đầu tư thông minh nhưng nó cũng có thể lấy đi của bạn tất cả, thậm chí thua lỗ nếu bạn không nắm bắt được xu hướng thị trường. Để hỗ trợ các bạn tốt hơn trong việc đầu tư chứng khoán, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về chứng khoán là gì và cách chơi chứng khoán như thế nào để có lợi nhuận.
Contents
Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện bằng chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử. Hay nói cách khác: Chứng khoán là một kênh đầu tư, kiếm tiền và thị trường chứng khoán là nơi giao dịch, kiếm tiền từ chứng khoán.
Chứng khoán được xem là một công cụ tài chính giúp công ty có thể huy động vốn ngoài thị trường vốn.
Ví dụ: Một cổ phần đại diện cho quyền sở hữu hợp pháp của một doanh nghiệp. Các tập đoàn sẽ phát hành cổ phiếu, thường sẽ có hai loại: cổ phiếu thông thường và cổ phiếu ưu đãi. Cổ phiếu khi được hoán đổi cho nhau được gọi là “chứng khoán” – đại diện cho quyền sở hữu trong một doanh nghiệp. Hay nói cách khác khi bạn quyết định đầu tư vào thị trường chứng khoán nghĩa là bạn đang mua quyền sở hữu một hay nhiều doanh nghiệp.
Đầu tư chứng khoán có nghĩa là việc doanh nghiệp rót vốn và mua cổ phiếu của một công ty cổ phần, cổ phiếu này tăng giảm không cố định dựa trên việc kinh doanh của công ty đó. Đầu tư chứng khoán chính là cách góp vốn cổ phần để sở hữu cho mình một doanh nghiệp.
Các loại chứng khoán
Chứng khoán gồm 3 loại chính như sau:
1. Cổ phiếu
Cổ phiếu là một loại chứng khoán được phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ, xác nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp của người sở hữu cổ phiếu đối với tài sản hoặc vốn của công ty cổ phần. Cổ phiếu có 2 dạng là cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi:
– Cổ phiếu thường được dùng để xác định quyền sở hữu của cổ đông trong công ty. Đặc trưng của cổ phiếu này là quyền quản lý và kiểm soát công ty. Cổ tức thường được trả khi hội đồng quản trị tuyên bố. Nếu công ty phá sản thì cổ đông sẽ được chia số tiền còn lại sau khi đã thanh toán hết các khoản nợ và cổ phiếu ưu đãi.
– Cổ phiếu ưu đãi có cổ tức xác định được thể hiện qua số tiền in trên cổ phiếu hay theo tỷ lệ phần trăm cố định so với mệnh giá cổ phiếu. Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi sẽ được trả trước cổ tức của cổ phiếu thường. Nếu cổ đông có cổ phiếu ưu đãi sẽ không được tham gia bỏ phiếu bầu hội đồng quản trị nhưng khi công ty phá sản thì cổ phiếu ưu đãi sẽ được ưu tiên thanh toán trước.
Các doanh nghiệp thường huy động vốn bằng cách bán cổ phiếu công ty trên sàn giao dịch chứng khoán. Lần phát hành cổ phiếu đầu tiên được gọi là IPO.
2. Trái phiếu
Trái phiếu là chứng khoán nợ, người phát hành trái phiếu phải trả lãi và hoàn trả gốc cho những người sở hữu trái phiếu vào lúc đáo hạn.
Trái phiếu có thể phân theo nhiều tiêu chí khác nhau chủ thể phát hành, tính chất chuyển đổi, cách thức trả lãi, lãi suất cố định.
– Trái phiếu có lãi suất cố định: là loại trái phiếu được thanh toán cố định theo định kỳ.
– Trái phiếu với lãi suất thả nổi: là loại trái phiếu mà khoản lãi thu được thay đổi theo sự biến động của lãi suất thị trường hoặc bị chi phối bởi biểu giá, chẳng hạn như giá bán lẻ.
– Trái phiếu chiết khấu: là loại trái phiếu không trả thưởng và được bán theo nguyên tắc chiết khấu. Tiền thưởng cho việc sở hữu trái phiếu nằm dưới dạng lợi nhuận do vốn đem lại hơn là tiền thu nhập ( nó là phần chênh lệch giữa giá trị danh nghĩa – mệnh giá trái phiếu và giá mua).
3. Các chứng chỉ có nguồn gốc chứng khoán
– Chứng quyền: là giấy xác nhận quyền được mua cổ phiếu mới phát hành tại mức giải tường bán ra của công ty. Các chứng quyền thường được phát hành cho cổ đông cũ, sau đó chúng có thể được đem ra giao dịch.
– Chứng khế: là các giấy tờ được phát hành kèm theo các trái phiếu, trong đó xác nhận quyền được mua cổ phiếu theo những điều kiện nhất định.
– Chứng chỉ thụ hưởng: là giấy xác nhận quyền lợi của khách hàng là những nhà đầu tư cá nhân trong các quỹ đầu tư nhất định. Chứng chỉ này có thể được mua bán, giao dịch trên thị trường chứng khoán như các giấy tờ có giá trị khác. Chứng chỉ này do công ty tín thác đầu tư hay các quỹ tương hỗ phát hành (là tổ chức chuyên nghiệp thực hiện đầu tư theo sự uỷ nhiệm của khách hàng)…
Thị trường chứng khoán là gì?
Thị trường chứng khoán (securities market) là nơi thực hiện các giao dịch mua bán, trao đổi chứng khoán. Thị trường chứng khoán được thực hiện tại Sở giao dịch chứng khoán Hồ Chí Minh (HOSE) và Hà Nội (HNX), thông qua các công ty chứng khoán (được gọi là môi giới). Thị trường chứng khoán là thị trường thứ cấp, vì vậy sẽ không có tiền mới được sinh ra, mà chỉ là thay đổi quyền sở hữu cổ phiếu giữa người mua và người bán.
Thị trường chứng khoán giúp những người thiếu vốn huy động được vốn và người có vốn chuyển vốn của mình thành vốn đầu tư, vì vậy thì trường chứng khoán còn được gọi là thị trường vốn. Thị trường chứng khoán cũng được phân chia thành 2 loại cơ bản: thị trường cổ phiếu (stock market) và thị trường trái phiếu (bond market).
– Thị trường cổ phiếu là nơi trao đổi những cổ phiếu do các công ty phát hành và các phái sinh của chúng.
– Thị trường trái phiếu là nơi người ta mua và bán các chứng khoán nợ, chủ yếu là trái phiếu.
Theo tính chất của chứng khoán, thị trường chứng khoán có thể phân làm 2 loại: thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp.
Các thuật ngữ chứng khoán
| Thuật ngữ | Giải thích |
| Cổ phần | Nguồn vốn của một tổ chức được chia thành các phần bằng nhau |
| Cổ phiếu | Chứng chỉ được phát hành để xác nhận quyền sở hữu cổ phần |
| Cổ phiếu phổ thông | Là loại cổ phiếu xác định quyền được biểu quyết đối với các quyết định lớn của công ty và được hưởng lợi ích hay cổ tức nhưng không cố định. |
| Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết | Cổ phiếu này có giá trị phiếu biểu quyết cao hơn nhiều so với cổ phiếu dạng phổ thông. Điều lệ công ty quy định mức độ nhiều hơn |
| Cổ phiếu ưu đãi cổ tức | Cổ phiếu xác định quyền được trả cổ tức lợi nhuận cao hơn so với cổ phiếu phổ thông. |
| Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại | Cổ phiếu này xác định quyền được đơn vị phát hành hoàn vốn bất cứ khi nào theo yêu cầu hoặc theo các điều kiện được xác lập. |
| Cổ đông | Là những cá nhân tập thể sở hữu cổ phiếu. |
| Cổ tức | Là khoản lợi nhuận mà những cổ đông sẽ nhận được hàng năm từ công ty cổ phần mà mình sở hữu cổ phần hay cổ phiếu. |
| Cổ tức cố định | Lợi nhuận mà không bị phụ thuộc kết quả kinh doanh của công ty. |
| Cổ tức thưởng | Lợi nhuận mà bị phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. |
| Trái phiếu | Là loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ trả nợ phải của tổ chức phát hành. |
| Trung tâm lưu ký Chứng Khoán | Toàn bộ Chứng khoán được lưu ký tại Trung tâm lưu ký Chứng Khoán do Nhà Nước Việt Nam quản lý. |
Cách chơi chứng khoán
Hiện nay, có 2 cách chơi chứng khoán phổ biến được nhiều người áp dụng: chơi chủ động và chơi chơi thụ động.
1. Cách chơi chứng khoán chủ động (active trading)
Cách chơi này có nghĩa là người mua và bán chứng khoán dựa trên những biến động trong khoảng thời gian ngắn để kiếm lời từ chênh lệch do biến động giá. Được chia làm 4 cách chơi, bao gồm:
Cách 1: Giao dịch trong ngày (Day trading)
– Cách chơi này người mua và người bán sẽ thực hiện giao dịch trong cùng 1 ngày.
– Hiện nay ở Việt Nam, cách chơi này chỉ được thực hiện theo chiều hướng bán trước mua sau chứ không có mua trước bán sau. Bởi vì khi mua cổ phiếu xong đến 2 ngày sau cổ phiếu mới về tài khoản và được bán tiếp.
– Tuy nhiên nhà đầu tư có thể có 2 tài khoản để giao dịch mua bán cùng một mã chứng khoán mà không bị hạn chế bởi điều này.
Cách 2: Giao dịch theo vị thế (Position Trading)
– Kiểu giao dịch này còn được gọi là phương pháp mua và nắm giữ (buy&hold).
– Cách chơi này sẽ có thời gian giao dịch dại hơn so với cách trên, các nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu và nắm giữ chúng trong thời gian dài (khoảng vài tháng) và chờ nó tăng giá để bán ra.
Cách 3: Lướt sóng (swing trading)
– Đối với cách chơi này, các người chơi sẽ mua và bán chứng khoán tại những thời điểm mà tâm lý được đẩy lên cao trào, họ sẽ bán khi thị trường hưng phấn và mua lại khi thị trường điều chỉnh rũ bỏ.
– Giao dịch theo cách lướt sóng thường sử dụng khung thời gian dài hơn so với day trading và ngắn hơn so với position trading.
Cách 4: Giao dịch chớp nhoáng (Scalping)
– Trong chiến lược này, người chơi sẽ tận dụng những khoảng chênh lệch giá rất nhỏ giữa giá chờ bán và giá chờ mua để kiếm lợi nhuận.
– Scalping là cách chơi không quan tâm tới xu hướng thị trường, họ chỉ quan tâm tới những khoảng chênh lệch giá rất nhỏ chỉ để thực hiện hóa lợi nhuận ngay lập tức.
2. Cách chơi thụ động (Passive Trading)
Cách chơi này có nghĩa là bạn không tham gia bất kỳ quyền quyết định đầu tư cụ thể nào. Những nhà đầu tư ít kinh nghiệm hay không có thời gian theo dõi thị trường sẽ ủy thác đầu tư cho những đơn vị chuyên môn hơn như những cá nhân/tổ chức đầu tư chuyên nghiệp hoặc đơn giản là họ chỉ cần mua chứng chỉ quỹ của các quỹ chỉ số và nắm giữ cho đến khi nào muốn bán ra.
Có nên đầu tư chứng khoán hay không?
Việc đầu tư chứng khoán có thể mang lại nhiều lợi ích cho bạn nếu bạn có đủ kiến thức và kinh nghiệm đầu tư. Tuy nhiên, khi muốn đầu tư chứng khoán bạn nên lưu ý thật kỹ những điều sau:
– Bạn cần phải học hơi, thu thập nhiều kiến thức, kinh nghiệm thông qua các sách báo, internet để nắm được thị trường.
– Bạn cần xác định rõ loại hình đầu tư chứng khoán mà bạn đang hướng đến bao gồm cổ phiếu, hàng hóa, quỹ tương hỗ hay các loại chứng khoán khác.
– Bạn nên xác định tài chính kỹ càng cho việc đầu tư của mình, bạn phải biết phân bổ tài chính sao cho hợp lý nhất.
– Nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm trong đầu tư chứng khoán thì nên tìm cho mình một nhà môi giới chứng khoán giỏi và uy tín. Nên có sự gặp gỡ và làm việc nhiều hơn với các nhà môi giới hoặc các công ty môi giới khác nhau để chọn ra người thích hợp nhất.
– Bạn cần thiết lập tài khoản cùng với người môi giới để thực hiện giao dịch và đặt lệnh mua bán cổ phiếu. Bạn cần phải cung cấp đủ các tài liệu cần thiết để mở tài khoản. Hãy luôn giữ lại những bản sao giấy tờ khi mở tài khoản, các hợp đồng và biên lai tiền.
– Hãy luôn cập nhật tin tức liên tục để phân tích thị trường chính xác và đặt lệnh mua đầu tiên. Hãy luôn nhớ quy tắc “mua ở giá thấp và bán ở giá cao”.
– Khi đã đầu tư, bạn nên theo sát chặt chẽ cổ phiếu trong danh mục đầu tư của mình.
Xem thêm >> Binomo là gì? Có lừa đảo không? Cách chơi Binomo
Chúng tôi vừa cung cấp cho các bạn thông tin về chứng khoán là gì và các loại chứng khoán cũng như cách chơi chứng khoán phổ biến hiện nay. Nếu bạn đang có ý định đầu tư chứng khoán thì trước hết hãy có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức, kinh nghiệm và tư duy về thị trường để bắt đầu cuộc chơi. Chúc các bạn đầu tư được nhiều lợi nhuận.