Cảnh ngày hè là bài thơ hay của tác giả Nguyễn Trãi trong thời gian ở ẩn đã sáng tác. Cùng xem hướng dẫn cách phân tích bài thơ Cảnh ngày hè bằng 2 bài văn mẫu bên dưới. Mặc dù chỉ là các thông tin tham khảo nhưng sẽ giá trị với học sinh khi viết văn trên lớp. Theo dõi và sử dụng vào tập làm văn.
Hướng dẫn phân tích bài thơ Cảnh ngày hè
Bài văn tham khảo số 1
Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi là một trong những tác phẩm nổi bật của ông được sáng tác trong thời kì ông lui về ở ẩn, bài thơ thể hiện được tình yêu thiên nhiên yêu quê hương đất nước.
Bài thơ sáng tác khoảng thời gian Nguyễn Trãi về ở ẩn ở Côn Sơn, xa lánh kinh đô tấp nập để về với thiên nhiên và có cuộc sống giản dị, ông cảm thấy cảnh vật mùa hè tràn đầy sức sống và gửi gắm trong những dòng thơ của mình về khát vọng dân giàu, nước mạnh.
Bài thơ mở đầu bằng một câu thơ thất luật, có cách ngắt nhịp tự do, thoải mái:
“Rồi hóng mát thuở ngày trường”
Câu thơ mở đầu thư thái, nhẹ nhàng của con người an nhàn, rũ bỏ đi chốn phồn hoa tấp nập, con người đến với thiên nhiên tự do, giản dị thư thái.
“Hoè lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”
Bức tranh ngày hè được miêu tả bằng hoa lựu chuyển sang màu đỏ rực, sen tiễn mùi hương. Lá hoè ngả sang màu lục, um tùm dồn lại thành từng khối lá xanh, toả rộng, che kín cả mặt sân. Hoa lựu rực rỡ như chùm lửa đỏ. Trong ao đầm, hoa sen hồng nở rộ, đầm sen tỏa hương thơm ngát. Trong không gian mùa he chính là tiếng ve kêu, nếu mùa xuân cây cối đâm chồi nảy lộc thì mùa hạ là lúc cây cối bắt đầu trưởng thành, thời điểm cuối hè là lúc sức sống mạnh mẽ và sung mãn nhất. Một bức tranh thiên nhiên tràn đầy sức sống, no đủ nhất.
Trong khung cảnh thiên nhiên vào hè không thể thiếu hình ảnh hoạt động của con người.
“Lao xao chợ cá làng ngư phủ”
Âm thanh lạo xạo của chợ cá tạo nên sự náo nhiệt, mặc dù đây chỉ là một chợ cá nhỏ nhưng cũng đủ nói lên sự no ấm, đầy đủ của người dân nơi đây.
“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng,
Dân giàu đủ khắp đòi phương”.
“Ngu cầm”muốn nói về cây đàn thời vua Nghêu, vua Thuấn, thời đại thái bình lịch sử Trung Hoa cổ, tác giả mong muốn có được cây đàn đó để dân chúng đều giàu có, no đủ. Ẩn trong những khát vọng bình dị đó còn là sự trách móc với bọn gian thần độc ác ở triều đình. Ông mong muốn nhân dân đều được no ấm, đầy đủ đó cũng là niềm vui của tác giả.
Mong ước giản dị mà thanh cao của Nguyễn Trãi, ông mong sao cuộc sống thanh bình no ấm. Bài thơ Việt hóa trong thơ Đường luật, sử dụng thể thơ thất ngôn xen lẫn với lục ngôn, kết hợp với hình ảnh thiên nhiên mùa hè tươi sáng, tràn đầy sức sống và hình ảnh con người lao động hăng say, ông gửi gắm khát vọng mong muốn nhân dân có được cuộc sống no ấm, đủ đầy, hạnh phúc.
“Cảnh ngày hè” sử dụng biện pháp độc đáo, bài thơ hiện lên khung cảnh thiên nhiên của mùa hè tươi đẹp và vẻ đẹp tâm hồn của tác giả, qua bài thơ ông cũng thể hiện tình yêu nước thương dân, khát khao sử dụng tài trí của mình để thực hành tư tưởng nhân nghĩa yêu nước thương dân.
Bài văn tham khảo số 2
Xuân, hạ, thu, đông mùa nào cũng đẹp, trong đó nói đến mùa hè là phải nhắc đến bài thơ cảnh ngày hè đã được Nguyễn Trãi đưa vào thơ ca nhẹ nhàng và giản dị.
Nguyễn Trãi ông sống cuộc sống thiên nhiên và con người. Cảnh quan trường làm cho ông trở nên mệt mỏi, chán chường nên quyết định tìm về với thiên nhiên. Thời gian ấy ông làm thơ về thiên nhiên nhưng trong lòng mang tâm sự về nhân dân đất nước. Cảnh ngày hè là một bài thơ tả thiên nhiên mùa hè và sinh hoạt, ông còn thể hiện tình yêu nhân dân đất nước.
Câu thơ đầu tiên mở đầu rất an nhàn, êm đềm, nhẹ nhàng:
“Rồi hóng mát thuở ngày trường”
Câu thơ không đơn giản là hình ảnh của Nguyễn Trãi ngồi hóng mát mà nó lại toát lên nỗi niềm, tâm sự tác giả. Xã hội đã bị suy yếu, ông đành rời bỏ, từ quan để về ở ẩn, ngắm nhìn thiên nhiên tươi đẹp để vơi đi tâm sự, gánh nặng.
Ông vui thú, say mê ngắm nhìn vẻ đẹp của thiên nhiên vào mùa hè.
“Hòe lục đùn đùn tán rợp giương
Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ
Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”.
Cảnh mùa hè thật đẹp, cây hòe lớn lên nhanh, lá xanh tươi. Cây thạch lựu đỏ, ao sen tỏa hương, màu hồng của những cánh hoa sắc thắm. Ông ngắm nhìn thiên nhiên tràn ngập sức sống, khu vườn thiên nhiên muôn màu muôn vẻ.
Nguyễn Trãi không chỉ ngắm nhìn thiên nhiên mà còn có hoạt động của con người:
“Lao xao chợ cá làng ngư phủ
“Chợ” đông vui chính là nhân dân ấm no, đất nước thịnh trị, qua cái nhìn tác giả có thể thấy cuộc sống nhân dân nơi này ấm no, vui vẻ và hạnh phúc.
“Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng
Dân giàu đủ khắp đòi phương”.
Dân giàu nước mạnh cuộc sống hạnh phúc là điều mà Nguyễn Trãi luôn mong ước, ông đề cập đến Ngu cầm bởi vì thời vua Nghiêu, vua Thuấn nổi tiếng là thời gian mà đất nước thái bình thịnh trị. Tác giả muốn có một tiếng đàn của vua Thuấn để ca ngợi cuộc sống nhân dân ấm no, vui tươi, tràn đầy hạnh phúc. Qua mong ước trên cho thấy tác giả Nguyễn Trãi có tấm lòng nhân đạo, yêu nước thương nhân dân.
Cảnh ngày hè bài thơ sinh động tái hiện khung cảnh thiên nhiên ngày hè đẹp, giấu kín trong đó là tâm tư, nỗi lòng yêu nước của người thi sĩ.
Xem thêm: Phân tích bài thơ Tây Tiến.
Bạn cảm nhận thế nào về 2 bài văn phân tích bài thơ Cảnh ngày hè bên trên. Các tác giả đã biên soạn và gửi đến các bạn hi vọng sẽ giúp ích trong quá trình viết văn phân tích. Chúc các bạn học tốt.